ABD, Avrupa’ya Patriot füze satışını durdurdu.

Amerika Birleşik Devletleri’nin Askeri Ekipman Tedarikinde Yeni Politika

Amerika Birleşik Devletleri’nin Avrupa’ya askeri ekipman tedarikinde yeni bir politika değişikliği gündeme geldi. Danimarka, milyarlarca dolarlık hava savunma sistemi tedarik etme süreci bu değişimin ilk işareti oldu. Danimarka’nın hava savunma sistemi için karar aşamasına geldiği dönemde Amerikalı ve Fransız müzakereciler haftalarca süreci yakından takip etti. Ancak son tarih yaklaşırken Pentagon’un aniden ilgisini kaybettiği belirtildi. Görüşmeleri takip eden bir yüklenici, “Bunun nedenini anlayamadık. Fırsat çok açıktı ama ilgilenmediler.” dedi.

Colby’nin Açıklamaları

Bu ayın başlarında yapılan bir görüşmede ABD Savaş Bakanı Yardımcısı Elbridge Colby, bazı yabancı askeri satışların değerine inanmadığını söyledi. Konuya hâkim iki yönetim yetkilisine göre Colby, Patriot sistemlerinin Danimarka’ya satılmasını istemediğini belirtti. Yetkililere göre Colby, Patriot’ların sınırlı sayıda olduğunu ve gerektiğinde ABD’nin kullanımı için saklanması gerektiğini ifade etti. Yetkililer bu açıklamalara şaşırsa da kısa süre sonra yalnızca Danimarka’nın değil, Avrupa’daki birçok ülkeye tedarikinin engellendiği öğrenildi.

Tükenen Silah Stoğu

Pentagon, bazı silahların azaldığını belirledi ve Avrupa’dan gelen yeni talepleri engellemeye başladı. Ancak bu engellemenin ne kadar süreceği, kaç silahı kapsayacağı ve daha fazla sisteme yayılıp yayılmayacağı netlik kazanmadı. ABD Savaş Bakanlığı yetkililerine göre ABD, askeri planları için gerekli Patriot füzelerinin yalnızca yüzde 25’ine sahip. Patriot sistemlerinin Avrupa’da eşdeğerinin olmaması, onu kıta ülkeleri için kritik hale getiriyor. Bu risk, NATO üyesi Estonya’nın Rus askeri uçaklarının hava sahasını ihlal ettiğini açıklamasıyla daha da arttı.

Danimarka’nın En Büyük Anlaşması

Danimarka, geçen hafta Fransız-İtalyan ortak yapımı uzun menzilli hava savunma sistemleri ile Norveç, Almanya veya Fransa’dan orta menzilli sistemler tedarik etmek üzere 9.1 milyar avro tutarında bir anlaşma imzaladı. Bu, Danimarka tarihinin en büyük silah tedariki oldu. Patriot sistemini üreten RTX ise Danimarka’nın Patriot teklifini reddetmesine ilişkin yorum yapmadı.

ABD’nin Silah Satış Politikası

Askeri satışlar uzun yıllardır ABD dış politikasının temel araçlarından biri oldu. Bu yöntemle dost ülkelerin savunma kabiliyetleri güçlendirilerek ulusal güvenlik çıkarları korunmaya çalışıldı. Tayvan’a tedarik edilen Amerikan gemisavar füzeleri, İsrail’e sağlanan hava savunma sistemleri ve Ukrayna’ya gönderilen tanksavarlar bunun örnekleri arasında yer aldı. 2024 yılında toplam 117.9 milyar dolar değerinde askeri transfer gerçekleşti. Ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci yönetiminde öncelikler değişti. Üst düzey kadrolarda “Önce Amerika” yaklaşımını benimseyen isimlerin artmasıyla, Amerikan stoklarının yenilenmesi Avrupa’ya yapılan tedariklerin önüne geçti.

Çin Faktörü

Yetkililere göre Colby’nin önceliği Çin tehdidi oldu. Çin’in, ABD’yi küresel liderlikten düşürebilecek tek ülke olduğu görüşü Trump yönetiminde ağırlık kazandı. Colby’ye göre ABD, Batı Pasifik güvenliğine tüm imkânlarını yönlendirmeli, bu da Avrupa güvenliği pahasına gerçekleşebilir. Askeri satışların ABD’ye ekonomik katkısı da tartışılıyor. Uzmanlara göre yabancı satışlar, üretim hatlarının genişletilmesini ve Ar-Ge faaliyetlerini finanse ediyor. Örneğin, Suudi Arabistan’ın milyarlarca dolarlık siparişi Boeing’in F-15EX üretimini mümkün kıldı.