Polonya ve Ukrayna arasında tahıl krizi: Silah yardımı durdurulacak

Polonya ve Ukrayna arasında tahıl nakliyatı sebebiyle bir kriz yaşandı. Bu krizin ardından Polonya, Ukrayna’ya yönelik silah yardımını durduracağını açıkladı.

İki ülke arasındaki ilişkiler, Rusya’ya karşı savunan ve destek veren Polonya ile Ukrayna arasında Ukrayna-Rusya Savaşı’nın başlamasından beri gerilimli bir haldeydi. Ancak son zamanlarda yaşanan tartışmalar, ilişkilerin daha da bozulmasına yol açtı.

Polonya, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başladığı Şubat 2022’den bu yana Ukrayna’nın başlıca müttefikleri arasında yer alıyor ve silah tedarikinde önemli bir rol oynuyordu. Ayrıca, çeşitli devlet yardımlarıyla desteklenen yaklaşık 2 milyon Ukraynalı mülteciye de ev sahipliği yapıyor.

Ancak son günlerde Ukrayna tahılı konusunda çıkan anlaşmazlık nedeniyle ilişkiler daha da gerildi.

Ukrayna’ya yapılan silah yardımı durdurulacak

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, 20 Eylül tarihinde yaptığı açıklamada ülkesinin kendi savunmasına öncelik vereceğini belirterek Ukrayna’ya yapılan silah sevkiyatının durdurulacağını duyurdu.

Polonya, Ukrayna’ya şimdiye kadar 300’den fazla tank, çoklu roketatarlar, karadan havaya füze sistemleri, kundağı motorlu topçu sistemleri, havadan havaya füze sistemleri, insansız keşif hava aracı, taşınabilir hava savunma sistemleri, mühimmatlar, havan topları ve 40 binden fazla kask gibi silah ve ekipman göndermişti. Ancak bu adım, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’ndaki konuşmasının ardından geldi.

Zelenskiy, konuşmasında, Avrupa’daki bazı kesimlerin tahıl ihracatının Rusya’ya yarar sağlamasına izin verdiğini söyleyerek onları suçlamıştı.

Karadeniz nakliye yollarının kapatılması nedeniyle savaştan sonra AB toprakları, Ukrayna tahılı için önemli bir geçiş yolu ve ihracat noktası haline geldi.

Gerilimin temel nedeni tahıl krizi

Mayıs ayında AB, yerel pazarlarda fiyatların düşmesinden dolayı çiftçileri koruma amacıyla Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Romanya ve Slovakya’ya yapılan tahıl ithalatını kısıtlama kararı almıştı. Bu karar, ürünlerin bu beş ülkeden transit geçişine izin veriyor, ancak yerel pazarda satılmalarını engelliyordu.

Ancak 15 Eylül tarihinde AB Komisyonu, “Ukrayna’ya sınırı olan beş üye ülkedeki piyasa çarpıklıklarının ortadan kalktığını” savunarak ithalat yasağını sona erdirdiğini duyurdu.

Polonya, Macaristan ve Slovakya bu karara karşı çıktıklarını açıkladı.

Zelenskiy, BM’deki konuşmasında bu kararın ülkesine zarar verdiğini belirterek, “Avrupa’da bazı kesimlerin siyasi bir tiyatroda dayanışmayı oynadığını görmek endişe verici. Kendi rollerini oynuyor gibi görünseler de aslında Moskova’daki bir aktörün sahneye çıkmasına yardımcı oluyorlar.” şeklinde konuştu.

Zelenskiy’nin sözleri, Polonya’nın öfkeli bir tepki göstermesine neden oldu ve Ukrayna’nın Varşova Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığına çağrılarak protesto edildi.

Ukrayna’nın tahıl almayan bu ülkeleri Dünya Ticaret Örgütüne (DTÖ) şikayet etmesi, Polonya için en önemli sorun teşkil eden gelişmelerden biri oldu.

Morawiecki, 20 Eylül tarihinde iki önemli açıklama yaptı.

Morawiecki, Polsat News televizyonuna verdiği ilk demeçte, “Ukraynalı yetkilileri uyarıyorum, eğer çatışmayı bu şekilde tırmandırırlarsa, Polonya topraklarına ithalat yasağına daha fazla ürün ekleyeceğiz.” diyerek değerlendirmede bulundu. Akşam saatlerinde yaptığı ikinci açıklamada ise “Artık Ukrayna’ya herhangi bir silah göndermiyoruz, çünkü artık kendimizi en modern silahlarla silahlandıracağız.” ifadelerini kullandı.

Polonya’da 15 Ekim tarihinde yapılacak olan parlamento seçimleri ve dört soruluk referandum yaklaşırken, sosyal medyada bazı çevreler bu adımları desteklerken, bazıları ise iktidarı seçimler öncesi popülist yaklaşım sergilemekle suçluyor.

AA