Libya’da Milis Gruplar ve Çatışma Dinamikleri

Libya’da geçtiğimiz günlerde Mahmud Hamza’nın gözaltına alınmasının ardından başkent Trablus’ta şiddetli çatışmalar yaşandı. Çatışmalarda 55 kişi hayatını kaybederken 146 kişi de yaralandı. Bu çatışmalar, Trablus’ta şimdiye kadar yaşanan en şiddetli silahlı mücadele olarak nitelendirilebilir.

Gözaltına alınan Mahmud Hamza, serbest bırakılmasının ardından İstikrarı Destekleme Birimi’nin (SSA) lideri Abdulgani Kikli’ye teslim edildi. Çatışmalar sırasında Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) ve batılı ülkelerin Libya büyükelçilikleri çatışmaları durdurma çağrısında bulundu. Ancak çatışmalar, yerel milis gruplar arasındaki güç dengesinin değişmesine yol açtı.

Mahmud Hamza’nın tutuklanması, Libya’daki çatışmaların ardındaki dinamikleri incelerken önemlidir. Hamza, önceden Halife Hafter’in darbe girişimine karşı bastırılması için önemli bir rol oynamıştır. Ancak son zamanlarda Trablus çevresinde ve Fizan eyaletinde gerçekleştirdiği operasyonlarla güç ve nüfuz kazanmış olan 444.Tugay, Rada liderliğindeki güvenlik dengesini tehdit etmiş olabilir.

Milis gruplar, Libya’da 2011 yılından bu yana iktidar mücadelesi veren bir olgu haline gelmiştir. Devrilen lider Muammer Kaddafi’nin ardından oluşan güç boşluğunda ortaya çıkan bu gruplar, zayıf ordu ve kolluk kuvvetlerinin yerine geçmiştir. Bu gruplar zamanla güçlerini konsolide etmiş, kurumsallaşarak ülke siyasetinde belirleyici aktörler haline gelmiştir.

Libya’daki silahlı grupların siyasi ve askeri alandaki güçlerinin artması, kriz ortamının seçimler yoluyla çözülmesini zorlaştırmaktadır. Bu grupların rızası olmadan seçimlerin gerçekleşmesi mümkün değildir. Bu durum, batılı aktörlerin Libya’daki krize çözüm bulma çabalarını sınırlamaktadır. Ayrıca bu grupların etkisi altında gerçekleşecek seçimler, ülkedeki kronik sorunların devam etmesine ve klanlar arası rekabetin artmasına yol açabilir.